(125) Augùstùs - mis Est - lovinglivingcornish

Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen

Text an recordyans / Text of the recording

Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.

Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.

In dedhyow poblegeth Rom mis Gortheren o pympes mis an vledhen ha Quintilis o y hanow. Jûlyùs Cesar a amendyas an dedhyador; ytho pàn verwys ev, Seneth Rom a ros an hanow Iulius dhe’n mis in y onour. An ger-na a dhuryas hag yma va gwithys in hanow ‘July’ in Sowsnek. I’n dedhyador amendys Est o an wheffes mis ha Sextilis o y hanow gwredhek. Whegh bledhen dhyrag Crist Sextilis a veu das’henwys in onour Augùstùs emprour hag a recêvas y hanow ev. Yma an hanow-na dhe weles in August in Sowsnek, aout in Frynkek hag agosto in Italyan hag in Spaynek. Yma versyons a Augustus dhe weles kefrÿs in Awst an Kembrek hag Eost pò miz-Eost an Bretonek. Versyon Kernowek a’n hanow yw Est pò mis Est, form yw kefys in Bêwnans Meryasek hag in gerva Edward Lhuyd. Dell hevel yth o an onour a vos complys in hanow mis dendylys yn tâ gans Augùstùs. Warlergh lies bledhen a werryans dynasek Augùstùs a dhros dhe’n Romans termyn hir a gosoleth, pax Romana ‘an cres Roman’. Augùstùs a elwys y honen Imperator Caesar Augustus hen yw ‘Emprour Cesar Augùstùs’. Ev o an kensa rêwlyas Roman dhe ûsya an tîtel imperator ‘emprour’. Y whre Augùstùs fâcya ev dhe restorya an boblegeth coth, rag in y rain y fedha an Empîr Roman rêwlys dredho ev ha dre Seneth Rom warbarth. I’n gwiryoneth Augùstùs a’n jeva oll an power, rag ny ros ev dhe’n Seneth ma’s an provyncys moyha cosel. Ev a sensy an re-na esa an nùmber brâssa a lyjyons inhans. Ytho ev a gontrollya an soudoryon ha dre hedna ev o an gwir-rêwlyas. Apert yw an roweth brâs a gafas Augùstùs dhyworth an lies tyller wàr vrâstir Ewrop usy ow tysqwedhes y hanow ev. Rag ensampyl Autun in Frynk, hèn o Augustodunum in Latyn; Zaragoza in Spain dhyworth an Latyn Caesaraugusta; hag Augusta Vindelicorum in Soth a Jermany neb yw aswonys hedhyw avell Augsburg. Y oll a veu fùndys in dedhyow Augùstùs y honen. In Ÿst a’n Empîr Roman an hanow Augùstùs a veu trailys dhe’n Grêca avell Sebastos. Yth esa lies tyller in Ÿst gans an element-na inhans. Ensampyl dâ yw Sivas in Tùrky, neb o gelwys Sebasteia in dadn an Romans. Dell usy ow wharvos nyns eus colm vëth inter Sevastopol i’n Crîmea hag Augùstùs Cesar. Y feu an cyta fùndys gans Caterîn Veur, empres Rùssya. Yth yw an hanow Sevastopol ow tos dhyworth Sebaste ha polis ‘cyta’. Yma Sebaste ow referrya dhe’n empres, rag hy a ûsya an tîtlys Augusta ha Sebaste rygthy hy honen.