© 2018 Nicholas Williams
Pùb gwir gwethys / All rights reserved
Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen
Text an recordyans / Text of the recording
Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.
Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.
Yma an ger insect ow styrya ‘trehys ajy’, ha’n preves-na yw gelwys indelha dre rêson a’n wast cul a’s teves meur anodhans, rag ensampyl an wenenen pò ‘bee’ ha’n vùryonen pò ‘ant’. Nyns eus ger arbednyk in Kernowek tradycyonal rag ‘insect,’ saw awos mênyng an term ‘insect’, an ger nowyth treghvil, liesek treghvilas, re beu desmygys. Kynth yw an treghvilas bian ow tùchya myns, yma bùsh brâs anodhans i’n norvÿs. Adro dhe vylyon ehen re beu aswonys ha descrefys solabrÿs. Saw yma arbenygoryon ow cresy y halsa an nùmber ùncoth a dreghvilas bos neb le inter try mylyon ha deg mylyon wàrn ugans. Pàn usy kebmys treghvilas i’n bÿs, nyns yw marth martesen bos hanow rag lies sort kefys i’n Kernowek tradycyonal. Me re gampollas gwenenen ha mùryonen solabrës. Yma genen ger kefrÿs rag gùhien ‘wasp’, kelyonen ‘fly’, whadnen ‘flea’, ha culyak reden ‘grasshopper’. Yma Lhuyd ow ry dhyn an term tycky Duw ‘butterfly’. Ny woryn ny pandr’usy tycky i’n hanow-na ow mênya. Saw an term Kembrek rag ‘butterfly’ yw gloyn Duw ‘God’s ember’; dre lycklod ytho yma tycky ow styrya neppÿth a vo ow lesky. In Sowsnek Kernow an ‘dragonfly’ a vedha gelwys ‘horse-adder’. Yth esa an bobel ow cresy y whre an treghvil-na pychya tron mergh ha’ga fystyga. ‘Horse adder’ a veu trailys dhe Gernowek hag yma va ow ry dhyn nader margh. Yma an Coleoptera pò ‘beetles’ pòr lies in nùmber. Yma cafor ‘chafer,’ ha whylen ‘beetle’ kefys in Kernowek Coth. Pelha in Bewnans Meryasek ny a red an lînednow: ny gùsk whylen in dann droos na nefra ny dhebraf boos erna gowsen orth y anow ‘a beetle will not sleep underfoot nor will I eat food till I speak to his face’. An whylas a’s teves câssys cales wàr aga eskelly, ha’n câssys-na yw gelwys elytra. Bagas arbednyk a’n whylas yw teylu an Coccinellidae. Yma dhodhans câssys eskelly rudh spladn ha nyverow dyffrans a spottys warnodhans. In Sowsnek an Coccinellidae yw gelwys ‘ladybirds.’ Hanow rag an ‘ladybird’ in Sowsnek Kernow yw ‘God’s cow’. Yma an Vretonyon orth hy gelwel buoc’hig Doue ‘buwgh vian Duw’ kefrÿs. Rag hedna yth hevel fatell vedha an ‘ladybird’ gelwys buwhyk Duw in Kernowek. Martesen i’n dedhyow dhyragon, pàn vo an tavas dasvewys yn tâ, ny a wra clôwes flehes Kernowek ow cana:
A vuwhyk Duw vian, gwra neyja dhe’n fo!
Ma leskys dha jy ha gyllys pùb flogh!