© 2018 Nicholas Williams
Pùb gwir gwethys / All rights reserved
Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen
Text an recordyans / Text of the recording
Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.
Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.
Pàn wrellen ny tyby a frûtys, an kensa tra eson ny ow predery anodho yw an aval. Yma pobel ow tebry avallow criv ha bryjys; ymowns y ow qwil cîder anodhans; hag in tyleryow yth yw gwyras gwrës a avallow, calvados in Frynk rag ensampyl. Yth yw an aval godhvedhys kefrës avell boos dâ rag an yêhes hag ytho yma dhyn an lavar coth: udn aval pùb dëdh a vÿdn gwetha an medhek abell. Pelha yth yw an aval a gebmys roweth mayth usy lies tavas owth ûsya an ger ‘aval’ rag henwel frûtys erel. In Frynkek rag ensampyl yma an ger pommes de terre ‘avallow dor’ ow styrya ‘potatoes’, in Isel-Almaynek Sinaasappel pò ‘aval Cathayek’ yw an ger rag ‘orange’, hag in Italyan pomodoro pò ‘aval owr’ yw ‘tomato’. Yma Kernowek dasvêwys ow qwil an keth tra gans an ger aval. An Kernowek a lever aval dor ‘potato’, aval kerensa ‘tomato’, hag aval gwlanek ‘peach’. Heb mar i’n lien Kernowek yth yw an kensa aval eson ny ow metya an frût neb a dhebras Adam ha Eva hag dre hedna terry comondment Duw. Indelma yma Passyon agan Arlùth ow côwsel a’n mater:
an Jowl dhe Adam kewsys
an aval te kemmer, tan;
avell Duw y fedhyth gwrÿs.’
Pàn y’n provas nynj o màn.
In Creacyon an Bÿs, pàn vo hy ow whelas temptya hy gorty dhe dâstya an aval forbyddys, Eva a lever dhodho:
Merowgh merowgh orth hemma
’tomma gaya aval dhis;
mar qwreth tâstya anodho
ev a drail dhyso dha les,
moy ès milyow a bunsow.
In Passio Christi, pàn vo Adam ogas dh’y vernans, Seth, mab yonca Adam, a dhewhel dhe baradîs hag a dhora alena teyr sprusen in mes a’n aval dyfednys. Seth a worr an sprusednow-na in ganow hag in dewfrik Adam, ha pàn vo va encledhys, ymowns y ow tevy in bàn dhe wil gwedhen. Wàr an dyweth yma an wedhen-na ow provia predn rag crows Crist. Apert yw ytho fatell esa agan hendasow ow cresy an frût dyfednys dhe vos aval. I’n Beybel bytegyns nyns yw derivys pandr’o an frût forbyddys. Gelwys ywa ‘frût’ yn udnyk. Pàn welas Adam hag Eva y dhe vos noth, y a wrias dêlyow fyges warbarth rag gwil dyllas. Ytho yma radn ow cresy yth o fygesen an frût. Moy gwirhaval ywa bytegyns fatell wrussons y tâstya frût kebmyn i’n Pow Sans, an greunaval pò ‘pomegranate.’ Pelha greunaval yw frût moy neb a’n jeves aval in y hanow.