© 2018 Nicholas Williams
Pùb gwir gwethys / All rights reserved
Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen
Text an recordyans / Text of the recording
Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.
Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.
Me a gowsas agensow adro dhe’n aval, an chif-frût i’n enesow-ma. Yth yw an aval (Malus) esel a deylu an Rosen (Rosaceae). Yma lies frût aral dhe reckna i’n teylu ledan-na. Rag ensampyl an frût gelwys ‘pear’ in Sowsnek. Lhuyd a lever dhyn fatell yw ‘pear’ peren in Kernowek. Frût aral yw an agrowsen pò ‘rose hip’. Nyns yw an hanow agrowsen kefys in Kernowek; benthygys veu dhyworth Kembrek. Yma lies hasen in cres an agrowsen saw adro dhedhans yma kig medhel. Y hyll sùgan bos gwrÿs a gig an agrowsen ha kynth yw res gorra meur a shùgra ino, leun yw a vytamîn C. In Secùnd Gwerryans an Bÿs, pàn o cales cafos frûtys dhyworth powyow tramor, y fedha syrop gwrÿs a agrows ha rydnys orth flehes ha benenes gans flogh der an Menystry a Sosten. Lies onen a frûtys teylu an Rosaceae a’s teves udn men yn udnyk hag adro dhe’n men-na an kig hedheber. Frût an par-na yw gelwys êronen pò in Sowsnek ‘drupe.’ In mesk an êron genesyk in Breten Veur ny a yll reckna an geresen pò ‘cherry’ an blùmen pò ‘plum’ ha’n eyrinen pò ‘sloe’. Yth yw gwyras plùmen henwys slívovits gwrÿs hag evys in lies tir in Cres hag in Ÿst a Ewrop. Gwredhen an ger slívovits yw slíva, an hanow Slavek rag plùmen. A les ywa fatell yw slíva in Slavek goos nessa an ger ‘sloe’ in Sowsnek. Nyns yw eyrin debrys i’n enesow-ma, saw y hyll gwyras eyrin pò ‘sloe gin’ bos gwrÿs anodhans. Yth yw bryketh pò ‘apricots’ hag avallow gwlanek pò ‘peaches’ êron erel neb yw esely a deylu an Rosen. An nectarîn yw ehen a aval gwlanek kefrÿs, saw nyns yw gwlanek y grohen mès smoth. Dew blans erel a’n teylu-ma yw an voren rudh pò ‘raspberry’ ha’n voren dhu pò ‘blackberry’. Yth yw frûtys an dhyw blans-na por haval an eyl dh’y gela. Hèn yw dhe styrya y dhe vos bagas a êronygow pò ‘drupelets.’ Yma frût aral a deylu an Rosen na wrug vy gwil mencyon anodho whath, hèn yw an ‘strawberry’. Yma Lhuyd orth y elwel moren cala ‘straw-berry’, saw an hanow hengovek yw syvien, cùntellek syvy. Aswonys dâ yw an frût-na dhe Gernowegoryon der an gân recordys gans Pryce: Rag dêlyow syvy a wra mowysy teg. Pana sort frût yw an syvien? Mars eson ny ow côwsel yn sciensek, nyns yw hy frût vÿth; ‘pseudocarp’ pò fâls-frût yw hy. Nyns yw hy gwir-frût drefen an hasednow dhe vos wàr grohen an syvien, adar wàr jy.