© 2018 Nicholas Williams
Pùb gwir gwethys / All rights reserved
Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen
Text an recordyans / Text of the recording
Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.
Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.
Rag trailya an hanow ‘Falmouth’ dhe Gernowek yma Panel Sodhogyl an Henwyn Tyleryow ow profya *Aberfala. Lies huny a grës bytegyns nag yw hedna dhe gomendya. Yth yw an element aber ‘estuary’ kebmyn in Kembrek hag yma nebes examplys kefys in Bretonek kefrës. Saw nyns eus exampyl vëth anodho in Kernowek, marnas onen in Gerva an Kernowek Coth, le mayth yw an ger aber rës gans an styr Latyn gurges ‘whirlpool, eddy’. Nyns yw aber kefys in ken le vëth in Kernowek. Yma pobel erel ow cresy fatell via *Loghfala moy warrantus ès *Aberfala, rag yth yw logh an ger rag ‘deep estuary’ in henwyn tyleryow Kernowek. Res yw avowa bytegyns nag yw *Loghfala kefys bÿth moy ès *Aberfala. Y aga dew a veu desmygys in agan dedhyow ny. ‘Falmouth’ yw nowyth lowr, rag y feu an dre fùndys gans Sir John Killigrew i’n seytegves cansvledhen. Yth yw an hanow ûsys gans Kernowegoryon rag ‘Falmouth’ dhe weles in lyther a screfas Oliver Pender dhe William Gwavas orth dallath an êtegves cansvledhen. I’n lyther-na yma Pender ow screfa ow tùchya hern pò ‘pilchards.’ Ev a lever: an hern gwâv a vedn gul drog da’n hern hâv, rag ma dro da dew mil hosket whath in Falmeth, gwerthys ha de bos gwerthys. Hosket ena yw benthygys dhyworth ‘hogshead’ in Sowsnek hag yma va ow styrya balyer brâs pò ‘large barrel.’ An poynt moyha a bris yw hebma: rag ‘Falmouth’ Pender a scrif Falmeth. Hèn o hanow an dre in ganow Kernowegoryon. Mar nyns yw cowsoryon agan dedhyow ny parys dhe ûsya Falmeth in Kernowek rag ‘Falmouth’ in Sowsnek, yma ken dôwys dhodhans. An manorjy coth neb yw radn a dre Falmeth lebmyn o Arwennak, Arwednak. I’n chy brâs-na yth o tregys teylu galosek Killigrew. Yth yw hanow an plâss complys in Origo Mundi avell Arwennek, hag yma va ow styrya ‘adâl an gover gwydn.’ In gwers cot dhyworth dallath an êtegves cansvledhen James Harry a gôws adro dhe’n castel brâs eus in Arwednak. Dre lycklod an castel-na yw Castel Pendynas nebes avês dhe dre Falmouth. Mar teun ny hag ûsya Arwennak, Arwednak rag ‘Falmouth’, bytegyns, ny a gav problem. In tre Falmouth hy honen yma strêt henwys ‘Arwennack Street’ hag yma an strêt-na ow jùnya cres an dre dhe’n manorjy. Assoylyans an problem a via in Kernowek dhe elwel ‘Arwennack Street’ Strêt an Manorjy Coth. Wàr verr lavarow yma moy ès udn dôwys genen rag hanow Kernowek ‘Falmouth,’ rag ny a yll ûsya onen a beswar hanow: *Aberfala, *Loghfala, Arwennak ha Falmeth. Bysy yw dhyn aswon bytegyns nag yw ma’s an dhew hanow dewetha-na, Arwennak ha Falmeth, kefys i’n tavas hengovek.