© 2019 Nicholas Williams

Pùb gwir gwethys / All rights reserved

Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen


Text an recordyans / Text of the recording

Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.

Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.

Frederick William Pearce Jago a veu genys in Kernow in mil eth cans hag êtek. Ev a studhyas medhygieth in Ûnyversyta Loundres hag a veu gwrÿs medhek. Dell hevel ev a bractycyas in Bosvena kyns oll hag moy adhewedhes ev a wrug y aneth in Plymoth. Y wreg, Johanna o medhek inwedh. Y a’s teva dyw vyrgh. Jago a verwys i’n vledhen mil eth cans naw deg dew. Bern o dhe Frederick, in mesk taclow erel, an qwestyon a olow besias ‘fingerprints’ avell main rag assoylya cabmweyth; hag ev a screfas lyther dhe’n paper nowodhow The Times ow tùchya an devnyth a alsa bos gwrÿs a olow besias in câss Jack Sqwardyor pò ‘Jack the Ripper. I’n dedhyow-na nyns o dysplêgys an ûsyans a olow besias kepar dell veu i’n termyn esa ow tos. Jago yw remembrys yn arbednyk rag dew lyver a screfas ev. An kensa yw The Ancient Language an Dialect of Cornwall, lyver a veu dyllys in mil eth cans hag eth deg dew. Mar vrâs o kerensa Jago rag y bow genesyk, may whrug ev sacra an lyver dhe Gernow hy honen. In y raglyver yma Jago ow compla an qwestyon a dhyfygyans an tavas hag ev a re acownt a les ow tùchya Dolly Pentreth, benyn yw leverys yn fenowgh dhe vos cowsor dewetha an tavas. Corf an lyver yw rol a eryow clôwys in Sowsnek Kernow. Radn a’n geryow-na yw geryow Keltek, radn yw radnyêth Sowsnek, saw nùmber anodhans yw kefys in Sowsnek standard kefrës. Pymp bledhen warlergh gorra an lyver-na in mes Jago a dhyllas An English-Cornish Dictionary. Y erlyver a veu dyllys moy ès pymthek bledhen dhyrag Handbook Jenner, hag ytho kyns ès gwir-dhallath an dasserghyans Kernowek. Dell hevel ny ylly pùbonen convedhes prag y whrug Jago gorra warbarth gerlyver Sowsnek-Kernowek pàn nag esa den vëth ow whelas côwsel an tavas. Yth yw gorthyp Jago kefys in y raglyver; ev a lever: ‘Gerlyver Kernowek heb an radn Sowsnek-Kernowek yw kepar hag edhen na’n jeves ma’s udn askell.’ I’n gwelha prës Jago a ylly gwil devnyth a Bêwnans Meryasek rag y erlyver. An penfentydnyow erel ûsys ganso yw Passyon an Arlùth, try gwary an Ordinalia, Creacyon an Bÿs, Lhuyd, Pryce ha William Borlase. Ev a gafas geryow Kernowek ûsys in radnyêth Kernow pò godhvedhys gans pobel goth. Spessly Jago a ûsyas geryow dhyworth Bernard Victor, Porth Enys, den coth a wodhya lowr a Gernowek hengovek. Nyns usy Jago ow whelas composa spellyans an geryow a gafas ev i’n textow dyffrans. Rag hedna yma va ow ry an udn ger spellys in lies fordh dhyvers. Apert yw bytegyns fatell wrug Nance ûsya gerlyver Jago rag an kensa gerlyver a wrug ev dyllo, hèn yw y erlyver Sowsnek-Kernowek a’n vledhen mil naw cans try deg peswar.