© 2014 Nicholas Williams
Pùb gwir gwethys / All rights reserved
Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen
Text an recordyans / Text of the recording
Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.
Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.
Gahen pò ‘henbane’ yw losowen udnvledhednek pò dywvledhednek. Yma hy ow tevy inter udn troos’hës ha dyw droos’hës in uhelder ha hy a’s teves flourys melen scav. An losowen-ma yw campollys in Gerva Kernowek Coth rag in mes a’n text-na yma an hanow gahen ow tos. Hyoscyamus niger yw hy hanow sciensek. Yma hy ow longya dhe’n Solanaceae, teylu a blansow usy ow provia losow boos, rag ensampyl an aval dowr ha’n aval kerensa ha nebes plansow venemys inwedh, morel pò ‘deadly nightshade’ rag ensampyl ha tobackô. Kynth yw gahen venemys, yma hy gwredhyow haval lowr dhe wredhyow panes ‘parsnips’ hag yma lies whedhel recordys a bobel neb a dhebras gwredhyow gahen dre wall, ow cresy y dhe dhebry panesen. Y a vuscogas rag termyn saw ny wrussons merwel mar ny wrussons consûmya ma’s nebes. In dogednow pòr vian y fedha gahen ûsys avell clamderyas pò ‘anaesthetic.’ Yth yw gahen pòr beryllys dhe ÿdhyn clos bytegyns ha hedna a yll bos gwelys i’n hanow Sowsnek ‘henbane’. Nyns yw gahen teythiak i’n enesow-ma rag hy a veu drës dhyworth an soth a Ewrop i’n termyn eus passys rag hy ûsya avell medhegneth. Kyn nag yw gahen kebmyn in Kernow hedhyw i’n jëdh, y fedha hy kefys in lowr a dyleryow adro dhe gost Kernow bledhydnyow alebma. In gwir yma an hanow gahen kefys in henwyn parcow in west a Gernow: Gahen in Lanust, Gayan in Seleven hag Aragayan in Porth Ia. Y fedha gahen gonedhys avell losowen vedhek saw yth hevel fatell wrug hy diank in mes a lowarthow ha fastya hy honen in lies tyller ryb an mor mar avarr martesen avell termyn an Romans. In Wordhen gahen yw gelwys gafann ha dyblans yw bos colm inter an dhew hanow. Me a grÿs fatell yw an hanow Kernowek gahen an hanow gwredhek. Dre lycklod yma an hanow gahen ow tos dhyworth ragform *gasowona, moy avarr *ghansowona, hanow rag-Keltek usy ow styrya ladhor godhow pò ‘goose-killer’. Yth hevel fatell wrug an Wydhyly metya gans gahen rag an kensa prÿs avell omsettyoryon pò avell trevesygoryon in soth-west a Vreten Veur in dedhyow avarr an Oos Cristyon. Dre rêson *na’s teves y hanow vÿth rag an losowen, y a’s gelwy gasowona, hen yw gans hanow an Vretons Coth. Yma hedna owth apperya lemmyn in Godhalek avell gafann. In Brethonek an Soth-West gasowona a ros gahen in Kernowek Coth. Mars yw gwir an desmygyans-na, ena yma hanow losowen in Godhalek Wordhen neb yw Kernowek in y dhevedhyans.
*redyer: na’s teva y