© 2014 Nicholas Williams
Pùb gwir gwethys / All rights reserved
Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen
Text an recordyans / Text of the recording
Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.
Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.
Grugrosen pò Rhododendron ponticum yw kebmyn in Wordhen, spessly in tyleryow mayth yw trenk an dor. Nyns yw grugrosen genesyk in Wordhen nag in Breten Veur naneyl. Yth yw hy kefys avell plans teythiak adro dhe’n Mor Du. Y feu hy drës dhe Bow an Sowson rag an kensa prÿs in dyweth an êtegves cansvledhen hag i’n nawnjegves cansvledhen y feu hy plynsys in lies tyller in Pow an Sowson, in Kembra hag in Wordhen dre rêson hy flourys dhe vos mar deg hag inwedh rag provia tyller cudh rag gam. Ny wodhya an bobel neb a blansas grugrosen i’n enesow-ma y fedha an losowen problem brâs i’n dedhyow esa ow tos. Rhododendron ponticum yw fest goreskydnus pò ‘invasive’ hag yma hy ow ladha pùb losowen a wrella assaya dhe devy in dadnhy. Yma an plans ow corra in bàn egydnow pò ‘shoots’ dhywar an gwredhyow hag yma hy ow tevy yn uhel in bàn ha pell dhe’n tenewen kefrÿs. Pelha y hyll bos inter teyr mil ha seyth mil hasen in udn flouren. In Wordhen yma lies erow cudhys in dadnhy. Y fÿdh cansow a vîlyow a ewrôs spênys kenyver bledhen gans menystrans Park Nacyonal Killarney in Conteth Kerry, rag ensompyl, in udn whelas controllya an plans-ma, saw yma lies tyller aral in Wordhen na veu tra vÿth gwrës, dell hevel, rag lettya an rugrosen. Yth esa den ha’y wreg ow kerdhes agensow in Menydhyow Knockmealdown wàr an oryon inter Conteth Tipperary ha Conteth Waterford. Y o practycys avell kerdhoryon hag y a whelas scochfordh bys in logh o aswonys dhedhans. Ny wodhyens bytegyns fatell o an tyller overdevys gans grugrosen dhia bàn dheuthons an fordh-na kyns ha na ylly an trûlergh bos gwelys. Wosa kerdhes nebes an den ha’y wreg a dhyscudhas fatell esa bùshys a rugrosen a-ughtans hag adro dhedhans, hag indelha fatell êns y prysonys in cres an grugros. I’n gwelha prÿs y a’s teva pellgowsor pocket gansans hag a dhanvonas messach aga bos in caletter ha na yllens gwaya. An para rescous a spênas dew our ow strîvya gans an plansow rag drehedhes an den ha’y wreg. Ena res veu dhedhans oll spêna our ha hanter moy ow herdhya aga fordh bys i’n logh. An copel a veu degys in kerdh wàr an dyweth in scath dres an logh. Capten an para neb a wrug aga selwel a leverys hedna dhe vos an rescous moyha peryllys a wrug ev bythqweth ha’y dus dhe vos dyfygys yn tien pàn o gwrës an rescous. Pòr deg yw an rugrosen pàn vo flourys warnedhy i’n hâv saw an plans a yll bos danjer kefrÿs.