© 2020 Nicholas Williams
Pùb gwir gwethys / All rights reserved
Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen
Text an recordyans / Text of the recording
Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.
Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.
Yma an ger Sowsnek ‘charm,’ in mesk taclow erel, ow styrya gwers cot hudol intendys dhe sawya cleves pò dysês in den pò in best. In Kernowek ‘charm’ a’n sort-na yw gelwys son. Nyns yw an ger son y honen kefys i’n tavas hengovek, saw yma va clôwys i’n form liesek soons in Sowsnek Kernow, ha hèn yw styrys avell ‘amulets, charms, mystic words given by white witches to their customers.’ Apert yw bos son in y dhevedhyans an keth ger avell an ger Kembrek swyn ‘spell, incantation; magic remedy.’ Y fedha sonow ûsys bythqweth in lies pow dhyworth oos an baganieth bys in agan dedhyow ny. In sonow recordys in Jerman Coth yth yw an dhuwow pagan gelwys dhe gollenwel an yaghheans. In dedhyow an Gristoneth bytegyns yth yw Duw, Crist, sans pò el henwys avell mainoryon po ‘agents’ an sawment. Yma sonow kefys in Sowsnek Coth, in Kembrek, in Scot-Godhalek hag in Godhalek Wordhen. Ot obma trailyans Kernowek a son warbydn drokhunros in Godhalek Conteth Kerry: Ana mamm Maria/ Maria mamm Crist/ Elysabeth sans, mamm Jowan Baptyst/ re bo an try ferson-na intredhof hag escar ow gwely/ an prenn may feu Crist crowsys warnedhy intredhof ha hulla/ ha pùptra ken a wrello myshef dhyn ny. Yma sonow kefys kefrÿs in Sowsnek Kernow, rag ensampyl an son-ma warbydn drog dens: Christ passed his brother’s door/ saw his brother lying on the floor/ ‘What aileth thee brother?/ Pain in the teeth?/Thy teeth shall pain thee no more/ In the name of the Father, Son and Holy Ghost. Kyn nag yw son vëth kefys ganso y honen in Kernowek, yma taclow haval dhe sonow dhe weles in Bêwnans Meryasek ha Bêwnans Ke pàn usy sans an tîtel ow yaghhe nebonen. Ensampyl dâ yw an lînednow-ma in mes a Bêwnans Ke ha Ke ow yaghhe clâv dyberthys pò ‘leper’:
Kepar dell y’th pernas ker
Jesu re bo dha vedhek
a’n leper crev anhedhek.
Re’th wheresso benytha:
ostendat modo mirum
hic qui Naaman Sirum
mundari dedit aqua
Sens an lînednow Latyn ena yw: re wrello dysqwedhes lemmyn merkyl omma ev neb a wrug grauntya dhe Naaman Syryan dre dhowr dhe vos glanhës. Naaman o hembrynkyas army Aram hag ev o clavorak. Derîvys yw i’n Testament Coth fatell wrug Elyseùs (‘Elisha’) cùssulya dhodho may whrella ev golhy y honen seythgweyth in Dowr Jordan. Naaman a wrug indelha ha’y gleves a veu glanhës. Yma son aral dhe gafos in Bêwnans Meryasek pàn usy Meryasek ow yaghhe den efredhek. An sans a lever:
Jesu yw agan savyour
re’th trehava dhywar leur.
Maria re’th wheresso
ha re grauntyo
hy bodh mar pea
yehes dhyso i’n tor’-ma.
Dhe nôtya yw fatell yw kefys i’n dhew dyller-na an geryow re’th wheresso ‘may he/she come to your aid.’ Yth hevel fatell yw an lavar re’th wheresso furvel pò ‘formula’ a vedha ûsys in sonow sawment. Wàr verr lavarow yth esa sonow kebmyn in lies tavas. Dell hevel yth o sonow kefys in Kernowek, hag yma examplys dâ anodhans dhe welys avell gwersyow i’n textow.