© 2020 Nicholas Williams
Pùb gwir gwethys / All rights reserved
Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen
Text an recordyans / Text of the recording
Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.
Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.
John Ray o naturor pò ‘naturalist’ Sowsnek. I’n vledhen mil whe cans whe deg dew ev a vysytyans an pow adro dhe Bedn an Wlas hag a vetyas Dyck Angwyn dhia Bojewyan in Pluw Ust. Ray a leverys ow tùchya Angwyn ev dhe vos an udn den i’n termyn-na a ylly screfa Kernowek. Pymp bledhen moy adhewedhes Ray a vysytyas an côstys-na arta. In eur-na ev a screfas in y dhëdhlyver adro dhe Angwyn fatell o va an den moyha skentyl whath ow pêwa i’n tavas Kernowek, ha fatell gafas Ray nebes geryow Kernowek dhyworto—dre lycklod, henwyn ÿdhyn, pùscas ha plansow. Saw Ray a addyas nag o Angwyn gramaryan dâ ha fatell o fowtek y skians. Yth hevel fatell usy hedna ow styrya na veu Angwyn deskys in Latyn ha Grêca hag ev dhe gafos y skians a’n tavas dre redya ha dre screfa. Ny a wor fatell wrug Angwyn screfa nôtednow in lyver acowntys in bal sten inter an bledhydnyow mil whe cans pymp deg pymp ha mil whe cans seyth deg dew. Dell hevel yth o Angwyn marow warbydn an vledhen mil whe cans êth deg naw. Ny a wor hedna rag i’n termyn-na William Scawen a scrif fatell esa ev ow qwetyas cafos dornscrîvyow Angwyn warlergh y vernans, saw fatell vowns y oll sqwerdys dhe dybmyn ha dre rêson a hedna na ylly Scawen aga fanja. Yma Angwyn campollys inwedh gans Nicholas Boson in y scrif Nebes Geryow adro dhe Gernowek. Boson a lever Angwyn dhe vos an brâssa scolor a’n tavas Kernowek i’n dedhyow-na. Saw res yw dhodho avowa nag o Angwyn codnek yn tien. Boson a lever pan veu Angwyn govynnys dhe dhesmygy an hanow tyller Keverangow, ev a gresy an kensa element dhe vos gever ‘gyfras, goats’ saw ny ylly ev styrya secùnd part a’n hanow. Ev a leverys an hanow dhe vênya gever oll (oll gyfras, ‘all goats’). Dell usy ow wharvos ny ylly Boson y honen styrya an hanow yn ewn naneyl. Keverangow yw tyller ogas dhe Redrudh, le may ma ow tos warbarth peder keverang pò ‘four hundreds’, Penwyth, Keryer, Pow Ereder ha Pedera hag yma an hanow ow styrya ‘hundreds’. Nicholas Boson a elow Angwyn an brâssa ha’n cotha fratier mesk oll an clappyors Kernowek. Nyns yw apert an ger fratier ha dre lycklod camredyans ywa. Ny a yll martesen y gelmy gans an ger screfa, screfadhow ‘writing, writings.’ Hedna a wrussa ry screfadher ‘writer, scribe.’ Heb mar ny a wor fatell o Angwyn nebes coynt drefen ev dhe allos screfa Kernowek. Mar peu gorrys adro an kes-sonyow in screfadher, hedna a wrussa ry dhyn *skefradher. Me a grÿs *skefradher dhe vos an ger may teuth an versyon legrys fradher, fratier dhyworto. A les ywa inwedh fatell usy Boson ow kelwel Angwyn an Empack Angwyn. Gwirhaval yw fatell veu Empack screfys dre errour rag Empirick, le may feu an lytherow iri camredys avell a. Ger Sowsnek yw empirick ûsys i’n seytegves cansvledhen dhe referrya dhe nebonen na gafas dyscans formal, saw a dhescas oll y skians dre experyens, hèn yw ‘empirically’. Mars eus gwiryoneth in oll an desmygyansow-ma, pàn usy Boson ow kelwel Dyck Angwyn fradher hag empiric, yma va ow leverel y vos scrîba honendeskys pò ‘self-taught scribe.’