(276) Nans, valy - lovinglivingcornish

Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen

Text an recordyans / Text of the recording

Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.

Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.

Hedhyw me a garsa côwsel adro dhe’n ger nans ha’n geryow erel usy ow sygnyfia an keth tra. In Kernowek yma nans ow styrya an tir isel inter dew veneth. Yth yw an ger nans kefys in Gerva an Kernowek Coth le may ma va styrys avell vallis ‘valley’ in Latyn. Yth ywa gwelys unweyth in Passyon agan Arlùth:

In eur-na dhe’n menydhyow

why a ergh warnowgh codha;

in ketella an nansow

why a bÿs ra’gas cudha.

Mar bell dell worama, nyns yw an ger nans kefys in ken tyller vëth i’n textow avell ger anserhek. Yma va ûsys bytegyns in lavarow stag, rag ensampyl i’n lavar wàr nans:

Rag gwann-spern hag ev yn tenn

cammen na ylly gwitha

wàr nans na bôssa y benn

rag an arlont a ûsya (Passyon agan Arlùth).

Yth yw nans kefys inwedh in lavar haval dhe hedna, in nans: A’n nev my a dheuth in nans,/ Eva wheg, gwelha dha jer (Origo Mundi). Avês dhe’n tyleryow-na yth hevel nag yw an ger nans kefys i’n textow. Hèn yw coynt pàn wrellen ny predery pana gebmyn yw an element nans in henwyn tyleryow in Kernow. Ger aral usy ow sygnyfia tir isel inter brynyow yw tnow. In Bêwnans Ke Oubra, an venyn losow, a lever:

Me a gergh erba rasow

dres kel, dres gwel, dres prasow,

dres tnow, dres gûn, dres mene’,

ha dres kew ha dres fosow,

dres meyn, dres growyn, dres trosow,

a Dowl an Jowl in Kembra.

Nyns yw an form liesek kefys in tyller vëth. Yth yw tnow in Kernowek goos nessa an ger tyno in Kembrek, saw dell usy ow wharvos nyns yw form liesek a hedna destys in Kembrek naneyl. An tressa ger a veu benthygys dhyworth Sowsnek, hèn yw dhe styrya valy. Yth yw hedna gwelys in Creacyon an Bÿs le may ma Duw an Tas ow leverel: me a vynn heb faladow/ unn den formya /in Valy Ebron defry. Nyns yw marth martesen nag yw geryow rag nans pò valy kebmyn i’n textow Kernowek. Nyns eus meneth uhel vëth in Kernow. An bryn uhelha in oll an pow yw Bronn Wenylly wàr Wûn Brèn, nag yw ma’s udn vil ha peswar ugans troos’hës in uhelder. Gwrewgh comparya hedna gans an Wyddfa ‘Snowdon’ an meneth uhelha in Kembra, neb yw teyr mil ha tryugans troos’hës in uhelder. Dre lycklod nyns esa otham a eryow rag valy down in Kernowek kenyver jorna. Lowr o geryow kepar ha pans ha gobans. An dhew-na yw kefys in henwyn tyleryow hag ymowns y ow styrya ‘valy bian.’ Mater a sowthan ywa bytegyns nag yw ma’s udn sompel a nans, tnow ha valy i’n textow Kernowek ha nag yw pans ha gobans gwelys in text vëth.