© 2015 Nicholas Williams
Pùb gwir gwethys / All rights reserved
Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen
Text an recordyans / Text of the recording
Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.
Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.
Yma peswar provyns in Wordhen: Ùleth po Ulster i’n north, Leinster in soth-ÿst, Mùnster i’n soth-west ha Connaught i’n west. Res yw avowa bytegyns an ger Godhalek cúige ‘provyns’ dhe styrya ‘pympes radn’ adar ‘peswora radn’. Comparyowgh an ger cúig ‘pymp.’ An mater yw indelma: in Wordhen kenistorek yth esa pymp provyns ha Meath in cres an pow o an pympes anodhans. Lebmyn yma dew gonteth in cres Wordhen, Meath ha Westmeath ha part yns y a Leinster. Saw an dhew gonteth-na o udn conteth bys in dedhyow an êthves Henry ha kyns ès hedna y o provyns aga honen. Yma Cnoc Teamhrach ‘the hill of Tara’ in Meath ha warlergh an tradycyon, kyns ès dos an Normans hèn o chif-plâss an mytern uhel po ‘high king.’ Meur a’n tireth moyha rych in Wordhen a yll bos kefys in ‘Meath’, an rêson martesen an mytern brâssa in Wordhen dhe vos tregys in Meath. Hanow ‘Meath’ in Godhalek coth o Mide, ha Mí ywa in Godhalek agan dedhyow ny. Yma an hanow Mide ow tos dhyworth kenform *medion, usy ow styrya ‘tyller in cres an pow.’ Yma an keth ger Keltek kefys in hanow Mediolanum ‘tre in cres an plain’ ha hèn yw Milano ‘Milan’ hedhyw in Lùmbardy, Italy. I’n termyn eus passys yth esa pobel an north a Italy ow côwsel tavas Keltek. Pàn esa istoryans Godhalek ow screfa ow tùchya provyncys Wordhen, y a wodhya dew dra: kensa, an ger cúige ‘provyns' dhe styrya ‘pympes radn’, ha nessa, nag esa ma’s peswar provyns in Wordhen. Rag assoylya an caletter y a wre dyw radn a Mùnster, an provyns brâssa, saw nyns o hedna mas desmyk an antyqwaryow genesyk. Hedhyw i’n jëdh Wordhen yw pow anserhak, saw yma Wordhen North whath radn a’n Wlascor Udnys. Traweythyow y fëdh an lavar the province ‘an provyns’ clôwys rag referrya dhe Wordhen North y honen. Nyns yw hedna compes yn tien, rag yma naw conteth in Ùleth, saw nyns eus ma’s whegh anodhans in Wordhen North. Yma an try erel Conteth Donegal, Conteth Cavan ha Conteth Monaghan in Poblegeth Wordhen. Pàn vo nebonen ow referrya dhe’n radn a Wordhen usy i’n Wlascor Udnys, Wordhen North ‘Northern Ireland’ yw an tîtel ewn.