(403) Actys an Romans - lovinglivingcornish

Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen

Text an recordyans / Text of the recording

Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.

Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.

Exemplum, liesek exempla yw racka pò whedhel cot ûsys gans pregowthoryon rag poosleva poynt a dhyscans pò styrya qwestyon a voralyta. I’n Osow Cres y feu gorrys warbarth cùntellyansow a exempla. Pelha lies auctour leg a wrug devnyth a exempla in aga scrîvyow. Rag ensampyl yth yw exempla ûsys gans Chaucer, Gower ha Shakespeare. Onen a’n cùntellyansow a exempla gwelha aswonys yw gelwys Gesta Romanorum pò ‘Actys an Romans.’ Nyns yw godhvedhys pyw a screfas an lyver na ple feu va screfys. Dre lycklod y feu an cùntellyans gwredhek dyllys in Latyn i’n peswardhegves cansvledhen in Pow an Sowson martesen pò in Frynk. Yth yw kefys trailyansow a Gesta Romanorum in Jerman hag in Sowsnek. Onen a’n trailyansow Sowsnek a veu dyllys orth dallath an whêtegves cansvledhen gans Wynkyn de Worde, coweth William Caxton. Pàn verwys Caxton, Wynkyn de Worde a erytas y negys hag ev a’n jeva spêda vrâs. Yma pùb exemplum in Gesta Romanorum ow tallath: ‘Yth esa unweyth emprour in Rom.’ Radn a’n emprouryon complys o emprouryon in gwiryoneth, saw nyns o gwir-emprouryon lies anodhans, rag ensampyl Folycùlùs, Betold hag Ebolydês. Ot obma exampyl dâ a’n sort whedhel a yll bos kefys in Gesta Romanorum. An emprour in Rom o gelwys Pompei hag ev o leun tregereth. Ev a wrug parusy kenwes pò ‘feast’ brâs hag a elwys pùb onen dhe’n kyffewy. Yth esa dew dhen bytegyns ryb an fordh. Onen anodhans o evredhek ha na ylly kerdhes, ha’y gela o dall ha na ylly gweles. An den dall a leverys dhe’n evreth: ‘Yma an emprour ow qwil kyffewy brâs hag ow promyssya meur a royow dhe genyver onen a dheffo, saw ny yllyn ny mos dy, rag me yw dall ha why yw evredhek.’ An evreth a worthebys: ‘Me yw evredhek ha gwadn, saw why yw dall ha crev. Me a vydn comendya dhywgh ow don vy may hallen vy agas gedya why i’n fordh ewn dhe’n kenwes.’ Indelha y aga dew êth warbarth dhe’n kyffewy hag a gafas lies ro. Hag ot obma mênyng an exemplum herwyth an auctour. An emprour yw agan Savyour Jesu Crist. Yma an den evredhek ow sygnyfia pronteryon an eglos. Yma an den dall ow mênya an bobel leg. Res yw dhe’n bobel leg scodhya an vebyon lien ha warbarth y a vydn drehedhes gwlascor nev gans oll hy rycheth ha’y lowender. Y feu trailyans Kembrek gwrÿs a Sowsnek Wynkyn de Worde in Pow Morganûg in Soth a Gembra tro ha dyweth an whêtegves cansvledhen. An text a veu golegys gans Patricia Williams, Ûnyversyta Mankenyon, ha dyllys gans Gwask Ûnversyta Kembra i’n vledhen dyw vil. Dre vrâs an tavas Kembrek yw pòr sempel saw a les dhybmo vy yw an geryow i’n text a veu benthygys dhyworth Sowsnek Cres. An re-ma yw, nebes examplys: kwmpaeni, condisiwn, consions, kynffwrt, devosiwn, Germany, proklamasiwn, rebikya, rymedi, rysevo ha reffresio. Oll an geryow-na yw kefys inwedh avell benthygyow in Kernowek, spessly in Jowan Tregear. Dell hevel yth o ûsyans kebmyn i’n dew davas gwil devnyth in pregowthow a lies ger benthygys dhyworth Sowsnek.