© 2023 Nicholas Williams
Pùb gwir gwethys / All rights reserved
Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen
Text an recordyans / Text of the recording
Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.
Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.
Y feu William Borlase genys in Boscaswal Wartha i’n vledhen mil whe cans naw deg whe. Y deylu o coth hag a dheuth dhyworth Wenna. William a veu deskys in Coljy Keresk, Resohen in bledhydnyow wàr dheg an êtegves cansvledhen hag a veu ornys prownter in seytek dew warn ugans. Ev a recêvas rectory Eglos Lujowen hag deg bledhen wosa hedna ev a gafas soodh vycar Lanust, y bluw enesyk. Ev a establyshyas lowarth rectorjy Lujowen ha’n lowarth a veu dysplêgys pelha warlergh y vernans hag o aswonys rag y gùntellyans spladn a wëdh hag a brysk. Borlase o jùstys a’n cres inwedh hag i’n bledhydnyow dew ugans an êtegves cansvledhen ev o gwythresek warbydn pregowthoryon ùnlafyl Methodystek. Pàn vedhens kechys y a vedha constrînys dhe vos marners i’n morlu. In y dhëdhlyver yma Jowan Wesley ow screfa fatell wrug Borlase settya dêwla warnodho “rag servya y Vrâstereth”, saw y whrug Borlase dastedna an brusyans pàn gonvedhas ev Wesley dhe vos den jentyl. In pluw Lujowen yth o bal cober esa lies omgaregyn inhy. Borlase a gùntellas meur anodhans hag ev a a’s presentyas dhe Hendrajy Ashmole in Resohen. In part dre rêson a hedna ev a recêvas dhyworth an Ûnyversyta gradh onourek a Dhoctour a Laha Dynasek. Borlase a veu esel a’n Gowethas Rial. Ev a dhemedhas Anne Smith hag y feu whe mab genys dhodhans. Dew a verwys yn yonk. An mab a vab wydn Borlase o William Copeland Borlase, antyqwaryan in Kernow i’n nawnjegves cansvledhen, neb a veu inspîrys yn frâs gans y hendas, meur y hanow. William Borlase a dhyllas try lyver in Sowsnek: The Antiquities of Cornwall (kensa dyllans seytek hanter-cans peswar;); The Ancient and Present State of the Islands of Scilly (seytek hanter-cans whe) ha The Natural History of Cornwall (seytek hanter-cans eth). Borlase a wodhya meur ow tùchya olcanow ha carygy hag y kefyr acownt hir adro dhe’n re-na in y Natural History. Yma chaptra i’n lyver-ma inwedh adro dhe’n tavas Kernowek neb yw, dell lever ev, gyllys yn tien. Moy a les dhe Gernowegoryon yw lyver Borlase The Antiquities of Cornwall, rag orth dyweth an lyver-ma yma gerva hir a eryow Kernowek (moghhës yn frâs i’n second dyllans). Borlase a lever dhyn pandr’yw y benfentydnyow hag apert yw fatell gafas ev meur a’n geryow dhyworth Kembrek, Bretonek ha Godhalek warbarth gans Kernowek. Pelha yma an radn vrâssa a’y eryow Kernowek ow tos dhyworth Lhuyd. Yma geryow kefys in gerva Borlase bytegyns nag yw gwelys in ken tyller. Rag ensampyl yma Borlase ow ry Leuirgo gans an styr ‘the seal-fish.’ In gwiryoneth hèn yw Leugh ogo ‘calf of the sea-cave, young seal’. Yma Dowr tobm lollas ‘rum’ in gerva Borlase kefrÿs, hag yma Borlase ow styrya an ger lollas avell ‘America, West Indies’. Dre lycklod nyns yw hedna gwir. Moy haval yw an ger lollas dhe vos cambryntyans rag mollas ‘molasses’, ha heb mar ‘rum’ yw styllys dhyworth molâss. Dhyworth Borlase kefrÿs yma ow tos an lavar coth: Germogh mytern, Breg an lovedhes ha’n secùnd hanter a’n lavar coth: An men eus ow rollya ny vydn nefra cùntell bèst.