© 2023 Nicholas Williams
Pùb gwir gwethys / All rights reserved
Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen
Text an recordyans / Text of the recording
Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.
Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.
Sen Louis yw yw an vrâssa cyta marnas onen in stât Missouri i’n Stâtys Udnys. Gerys dâ yw hy dre rêson a’n fylm mûsycal ‘Meet me in St Louis’ relêssys in nawnjek peswar deg pymp gans Jûdy Garland avell an chîf-actores. Yma gwythres an fylm ow wharvos wàr occasyon Fer an Bÿs in cyta Sen Louis. Y hyll an gân ‘Clang, clang, clang went the trolly’ bos clôwys i’n fylm. Y feu cyta Sen Louis fùndys gans gwycoryon pelour dhyworth an Frynk, Pierre Laclède ha’y gowetha, i’n vledhen seytek whe deg peswar ogas dhe gendevryon Dowr Missouri ha Dowr Mississippi. Y a’s henwys Sen Louis in onour an Nawves Louis, mytern Frynk. Wosa y fùndacyon Sen Louis a dhysplêgyas yn uskys avell an gresen a Illinois Frynkek. I’n vledhen seytek whe deg peswar bytegyns an Francas a veu fethys a gans an Vreten Veur in Gwerryans an Seyth Bledhen hag y a veu constrînys dhe dhascor dhe’n Sowson aga thiryow dhe’n ÿst a Dhowr Mississippi. Pelha an Frynk a dhascoras dhe’n Spayn hy thiryow warlergh hanow dhe’n west a’n ryver. I’n vledhen mil eth cans bytegyns an Spayn a ros tiryow an Frynk in Ameryca North dhe’n Francas arta. An tiryow-na o gelwys Louisiana hag orth dallath an nawnjegves cansvledhen Louisiana o pow efan dhyworth Orleans Nowyth i’n Soth bys in oryon Canada i’n North. Teyr bledhen warlergh hedna in êtek ha try yth o dhe Napoleon Bonapart otham brâs a vona. Ev a agrias ytho dhe wertha dhe’n Stâtys Udnys oll tiryow an Frynk in Ameryca North rag an sùmen a bymthek myllyon dollar. Indelha Sen Louis in mesk lies cyta erel a veu radn a’n Stâtys Udnys. Saw gesowgh ny lebmyn dhe dewheles dhe’n mytern a ros y hanow dhe Sen Louis. An Nawves Louis a veu mytern Frynk dhyworth mil dew cans peswardhek bys pedn hanter-cans bledhen. Ev a veu cùrunys in Reims hag ev dewdhek bloodh. Pàn o va leundevys, res o dhodho omlath warbydn radn a’y dus nôbyl, spessly Hûgô Lûsignan ha Peder Dreux. Tressa Henry an Sowson a whelas dascafos y diryow kellys in Anjou dhyworth Gwlascor Frynk saw Louis a’n overcùmyas. Louis inwedh a lêdyas an seythves ha’n ethves Crowscasow pò ‘Crusades’ dhe dhascafos Afryca North dhyworth an Sarsyns, saw ny spêdyas ev. Louis a jaunjyas an system lahyl in Frynk hag a dhros an rev a inocency aberth i’n lahys an pow. Pelha ev a wrug establyshya lies provost ha baily in aga sodhow rag gwelhe oberyans an governans. Kynth ywa aswonys gans istoryans avell brâssa mytern an Francas i’n Osow Cres, Louis a bassyas lahys warbydn blasfemy hag ev a gompressas an Yêdhewon inwedh. Sen Louis yw an udn mytern in Frynk a veu gwrÿs sans gans an eglos. Basylyca Sacré Coeur in Parys a veu dalethys in êtek seyth deg pymp. A les yw fatell usy ymach a dhew person a bris wàr geyn margh dhyrag an eglos. Onen anodhans yw ‘Joan of Arc.’ An imach aral yw a Sen Louis.