© 2023 Nicholas Williams
Pùb gwir gwethys / All rights reserved
Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen
Text an recordyans / Text of the recording
Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.
Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.
In Pow an Sowson i’n termyn eus passys y fedha goodh debrys dëdh Nadelyk. Hag y fedha sows avallow debrys gans an woodh. In agan dedhyow ny moy ûsys ès goodh avell kig rag kydnyow Nadelyk yw an culyak Gyny pò ‘turkey’. Kynth yw hanow an culyak Gyny dhe gelmy gans Gyny in Afryca, yma an edhen y honen (Meleagris gallopavo) genesyk in Ameryca North. Pelha yth yw an culyak Gyny debrys gans sows lus rudh pò ‘cranberry’ (Vaccinium oxycoccos), rag yth yw lus rudh kebmyn in Ameryca North kefrÿs. I’n enesow-ma kefrÿs yma pùdyn Nadelyk pò pùdyn plùmen debrys prÿs Nadelyk saw res yw dhybm avowa na’m beus tra vÿth arbednyk dhe leverel adro dhodho. In Breten Veur hag in Wordhen, dell yw ûsys, yma tesen frûtys sëgh debrys prÿs Nadelyk kefrÿs. Dell yw ûsys y fÿdh whegrew pò ‘icing’ wàr an tesednow-na. Me re wrug devnyth a’n term tesen rag ‘cake’ ena, saw in gwiryoneth nyns oma certan mars yw tesen an ger ewn Kernowek. I’n whedhel Jowan Chy an Hordh, pàn vo Jowan parys dhe dhyberth rag mos tre, y vêster a lever dhodho: ma gwreg vy ow pobas myttyn ha hy a wra gwil tesen ragos dhe dhos tre dhe dha wreg. Ena orth dyweth an whedhel, ny a red: Nena anjy a dorras an desen, ha th’era naw pens i’n desen. Ha an mona anjy a gavas ha’n bara anjy a dhebras. Apert yw nag o an desen-na tesen wheg. Dell hevel yth yw an ger tesen growndys wàr an ger tos ‘paste, dough’ hag ytho moy lyckly ywa fatell usy an ger tesen ow referrya dhe vara kyns ès dhe neb tra wheg. Pelha, whedhel Jowan Chy an Hordh a lever fatell dorras Jowan ha’y wreg an desen. Y fÿdh bara terrys; ‘sweet cake’ wàr an tenewen aral yw trehys gans collel. An ger ewn Kernowek rag ‘sweet cake’ yw rÿs gans Lhuyd avell câken, liesek câkys, hag yma va ow comparya hedna in mesk taclow erel gans Godhalek císte ‘cake’ hag arán spíosartha ‘spiced bread.’ Me a grÿs ytho fatell via gwell gelwel ‘Christmas cake’ câken Nadelyk ages tesen Nadelyk. Yma câken wheg aral leun a frûtys sëgh gwelys yn fenowgh i’n shoppys i’n jëdh hedhyw, spessly prÿs Nadelyk. An gâken wheg-na yw gelwys panettone. Ger Italyan yw panettone ha’n gâken a veu pebys kyns oll in Mylan, Italy, saw yth ywa gwrÿs ha gwerthys lebmyn in lies pow, an Vreten Veur ha Wordhen comprehendys. In Pow an Sowson yma câkys bian gwrÿs rag an Nadelyk kefrÿs hag y yw gelwys ‘mince pies’. I’n dedhyow coth ‘mince pies’ o pastiow bian lenwys rag ensampyl a gig bowyn dyvynys, onyon, ha carettys. I’n jëdh hedhyw bytegyns y fÿdh ‘mince pies’ pebys rag Nadelyk neb yw lenwys a vrêwvoos wheg ‘sweet mincemeat.’ Yma an taclow-ma inhans, fyges howl ‘raisins’; fyges Corynt ‘currants’; sov ‘suet’; shùgra rudh ‘brown sugar’ ‘ha rusken owraval ‘orange peel’. In Kernowek an pastiow bian-na a yll bos gelwys pastiow brewvoos, saw drefen aga bos debrys prÿs Nadelyk yn udnyk, me a gomend an hanow pastiow Nadelyk ragthans.