(453) 'How' in Kernowek - lovinglivingcornish

Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen

Text an recordyans / Text of the recording

Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.

Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.

In Kernowek an ger rag an adverb ‘how’ yw fatell. Me a grÿs bos hedna ow tos dhyworth neb tra kepar ha *(pana) forth dell. Ny a wel styr gwredhek fatell i’n lavarow-ma: lavar coweth, dâ dell os, fatell yllyn aswonvos an harlot in mesk y dus (Passio Christi) ha sevowgh in bàn, a dus vas; fatell omglowowgh omma? (Bêwnans Meriasek). Dhyworth an dedhyow avarr bytegyns y fedha fatell ûsys dhe wil derivas andydro ‘indirect statement’. Ot obma nebes examplys: a dus vas, why re welas fatell formyas Duw an Tas nev ha nor warlergh y vrÿs (Origo Mundi); ty a wor in pùb maner fatell veu ow mab ledhys i’n grows intra dew lader (Resurrexio Domini); ny a vynn leverel oll i’n pow sur dhe bùb den oll fatell wrussyn ny kêwsel orth an Arlùth ker Jesu (Resurrexio Domini); hag a leverys fatell o ev ùnwordhy rag bocla y eskyjyow (Tregear). In Kernowek adhewedhes fatell yn fenowgh yw lehës dhe tell, rag exampyl: Pyw a wrug laveral dhis tell esta yn noth? (Rowe). Pelha yma an tell-na chaunjys dhe ter trawethyow, rag ensampyl: Bès e’ a brederas ter gotha dhodho bos avîsys dyweyth kyn gweskel unweyth (Jowan Chy an Hordh). Drefen fatell dhe vos ûsys mar venowgh dhe rendra cows reportys, yma an ger fatell ‘how’ y honen ow kemeres ken form, hòn yw fatla. Otobma nebes examplys: Fatla wren ny avoydya [an] anger a Dhuw? (Sacrament an Alter); gas vy dhe remembra fatla wor vy yn tâ dha onora (Sacrament an Alter); y praydha lavar fatla (Creacyon an Bÿs). Yma fordh aral whath dhe leverel ‘how’, hèn yw: in pana vaner, rag ensampyl: me a lever dhis… i’n pan vaner y’n beuma (Creacyon an Bÿs); me a’n gwelas dyfun —dresof ev a dremenas—hag a wor in pa vaner (Resurrexio Domini). Pàn vo ‘how’ ow tos dhyrag hanow gwadn pò dhyrag adverb in Sowsnek, yth ywa trailys avell pana pò pan in Kernowek. Rag ensampyl, pana hager yw agan sùbstans ny dyrag Duw (Sacrament an Alter). Rag ‘how often?’ in Kernowek ytho ny a yll leverel pan lowr torn: saw nyns o ev methek dhe confessya y pehosow, pan lowr tùrn a wrug ev ernestly ha lamentably desîrya an mercy a Dhuw (Treagear). Rag ‘how many’ ny a yll leverel kefrÿs pana lies, rag ensampyl: Pana lies gwedhowes a veu gesys heb confort; pan lies flogh omdhevas a veu gesys heb confort na sùcour; pan lies testament ha blonùjèth a’n marow a veu terrys ha gesys heb collenwel (Tregear). Mars en ny whensys dhe leverel ‘how long’ ow tùchya termyn, ny a yll ùsya pana ha’n hanow pelder; rag ensampyl ha pana pelder a wruga bêwa ena? (Tregear). Gwell yw in câssys erel gwil devnyth a henwyn indelma: dre henna mayth esens ow tysqwedhes dhe oll an bÿs pana uvelder ha hûmylyta esa inhans y anedha aga honen (Tregear). Merkyowgh inwedh fatell usy an ger pes ‘how many’ destys unweyth i’n textow: Pes mîldir eus alemma de Londres? (Andrew Borde).