© 2024 Nicholas Williams
Pùb gwir gwethys / All rights reserved
Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen
Text an recordyans / Text of the recording
Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.
Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.
Onen a’n geryow in Kernowek ûsys dhe sygnyfia ‘to understand’ yw convedhes. Hedhyw me a garsa côwsel adro dhe’n verb-na. Kyns oll res yw avowa nag yw convedhes kefys ma’s in Kernowek Dewedhes, rag nyns ywa destys ma’s in Creacyon an Bÿs a’n vledhen whêtek udnek hag in lyver Pryce, Archaeologia Cornu-Britannica, a’n vledhen seytek peswar ugans ha deg. Ot obma an exampyl rÿs gans Pryce: Der taclow munys yw brës tus gonvedhys avell in taclow brâs; drefen in taclow brâs yma anjy ow hedha gà honen, bùs in taclow munys yma anjy ’sewya has gà honen. I’n lavar-na gonvedhys a yll bos trailys avell ‘perceived, recognised’ mar dhâ avell ‘understood.’ Awot obma lebmyn oll an examplys a convedhes kefys in Creacyon an Bÿs: syra, ny wòn convedhes agas duwhan in neb fordh; me ny allaf convedhes y bosta jy ow hendas; me ny vedhaf convedhys om bos inof falsury; an howl ha’n loor kekefrÿs oll warbarth yw convedhys; henna yth yw convedhys der an dyscans eus dhymmo rÿs; gans den pàn vo convedhys worthyf vy certan ny dal bos mellys a-ugh neb tra. I’n examplys-na yma convedhes ow styrya ‘perceive, recognise.’ Yth yw dhe nôtya inwedh fatell yw kefys an ger convedhes dywweyth in form aral in Kernowek, hèn yw in Bêwnans Ke. An re-ma yw an dhew exampyl: Onen: Yma Arthùr devedhys ha ny ganso canfedhys—In rag degowgh ow baner, may hallo bos deglynnys; Dew: Ponvotter eus wharvedhys—Rag keuth, pan y’n canfedhys, me re jaunjyas ow holor. Yth yw an kensa ensampyl an hanow gwadn verbek canvedhys; an secùnd y’n canvedhys, yw an kensa person a’n amser dremenys. Saw styr an verb i’n dhew dyller yw ‘perceive, recognise.’ Hèn yw mater a bris. Apert yw nag eus dyffrans vÿth inter convedhes ha canvedhes avell verbow, ma’s vogalen an kensa sylaben; drefen an sylaben-na dhe vos heb pooslev nyns yw marth an dyffrans. Moy avarr yw an dhew ensampyl in Bêwnans Ke ès an ensamplys erel. Yth hevel inwedh fatell yw an verb canvedhes growndys wàr stock hanow gwadn an verb bos ‘to be’; comparyowgh godhvedhys ha wharvedhys. Form wredhek a’n dhew verb dewetha-na yw godhvos ha wharvos. Dre lycklod ytho an form moyha avarr a canvedhes o *canvos. Kyn nag yw *canvos kefys in tyller vÿth in Kernowek, yth yw an verb canfod ‘behold, perceive, discover’ aswonys dâ in Kembrek. Pelha yma cétbuid in Godhalek Coth, céadfa in Godhalek Arnowyth ow sygnyfia ‘sens, styr;’ hèn yw goos nessa canvos. Ger aral rag ‘understand’ in Sowsnek yw ‘comprehend’; yth yw hedna kefys in Creacyon an Bÿs: Me ha’w Mab ha’n Spyry Sans, try yth on in unn sùbstans comprehendys in unn Duw. Yma comprehendya ena ow sygnyfia ‘to include’. Yth hevel nag eus ger vÿth a wrussyn ny compla bys lebmyn ow styrya ‘to understand’ in lavarow kepar ha ‘he understands Welsh very well’ pò ‘I can’t undestand Irish’. An udn verb rag hedna neb yw destys i’n textow Kernowek yw ùnderstondya. Me a vÿdn côwsel adro dhe hedna i’n dedhyow usy ow tos.