© 2024 Nicholas Williams

Pùb gwir gwethys / All rights reserved

Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen


Text an recordyans / Text of the recording

Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.

Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.

An ger rag ‘green’ in Kernowek Cres yw glas. Y hyll hedna bos gwelys i’n lavarow-ma: devedhys yw hag yma in hy min branch olyf glas (Origo Mundi); otta an gwel dhyragon, glas ow tevy (Origo Mundi); omgwethen ny gans del glas agan pryvetta pòr glos (Creacyon an Bÿs); an golom yw devedhys ha gensy branch olyf glas (Creacyon an Bÿs). Dell usy ow wharvos yth yw glas ûsys inwedh dhe styrya ‘blue’: an golom, glas hy lagas, in mes gwra hy delyfra (Origo Mundi); deun ganso dywhans toth brâs rag y worra i’n dowr glas yw ow desîr (Resurrexio Domini). Pelha in Archæologia Britannica yma Lhuyd ow compla †glas gans dagyer dhyragtho hag yma va worth y styrya avell Latyn caeruleus ‘blue’. Yma an dagyer ow sygnyfia glas dhe vênya ‘blue’ kyns ès dedhyow Lhuyd, saw nag yw devnyth gwrÿs a’n ger na felha gans an styr ‘blue’-na. Apert o warbydn termyn arbednyk na ylly glas bos ûsys na moy drefen nag o certan y styr. Ytho y fedha ûsys dew er erel rag ‘blue’ ha rag ‘green.’ Rag ‘blue’ y fedha ûsys blou, ger benthygys dhyworth Sowsnek ‘blue.’ In Bêwnans Ke pàn wrello Modres Traitour offra ro dhe’n Nuncius, yma va worth y sconya hag ow leverel: ny vÿdh dhe well ow aray awos dha ro, by this day! Ny a wysk blou ha morey. Blou ha morey ena yw ‘Blue and murrey’, lywyow lyvery Chy Rial Evrok. Pelha in dadn Caeruleus ‘blue’ yma Lhuyd in dew dyller dyffrans ow ry Kernowek blou. Insted a glas gans an styr ‘green’ y feu adoptys an ger gwêr. Form goth a hedna yw screfys guirt ‘green’ in Gerva an Kernowek Coth; guirt a veu benthygys dhyworth Latyn viridis ‘green’. Yma guirt in Kernowek Coth dhe vos pronôncys gwyrth; gwra comparya gwyrdd ‘green’ in Kembrek. Warbydn termyn an Kernowek Cres gwyrth o dysplêgys dhe gwer. Yma Lhuyd ow ry Gwer ‘green, lively, lusty, strong,’; Delkyow gwer ‘a green bough or leaf of a tree’ ha gy gwer vell an gwels ‘as green as the grass.’ Pàn gemeras blou ha gwer tyller glas ‘blue pò green,’ ny dhepartyas an ger glas dhyworth an tavas. In contrary part glas a jaunjyas y styr dhe ‘grey’: y hyll hedna bos gwelys dhyworth: blew glas ‘grey hairs’ in Archæologia Britannica. Yth yw St Michael’s Mount aswonys, dell yw ûsys, avell An Garrek Loos i’n Coos ‘the Grey Rock in the Wood.’ Yma Jowan Boson bytegyns in ‘Cân an Hern’ orth hy gelwel Carrek Glas i’n Coos. Apert yw ytho Jowan Boson dhe gresy glas dhe sygnyfia ‘grey.’ Saw gesowgh ny dhe dhewheles dhe gwer ‘green’ in Kernowek; in Gerlyver Meur dyw vil ha naw yma Doctour Ken George ow cably Nance hag orth ow hably vy kefrÿs drefen ny agan dew dhe screfa bÿthwer rag bÿthlas ‘evergreen’; George a lever nag usy gwer ow referrya ma’s yn udnyk dhe lyw a daclow dyvew ‘inanimate green.’ Ev yw myskemerys. Yth hevel na wrug an Doctour George merkya delkyow gwer na gy gwer vell an gwels rÿs dhyn gans Lhuyd in Archæologia Britannica.