(482) Dew Lyverjy Coth - lovinglivingcornish

Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen

Text an recordyans / Text of the recording

Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.

Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.

Lyverjy Alexandrya o onen a’n lyverjiow moyha a bris i’n bÿs auncyent. Yth o an lyverjy radn a fùndyans meur a whythrans, an Mouseion. Yma an hanow-na ow styrya Chy an Awenow pò ‘House of the Muses’, rag yth o va sacrys dhe naw duwes Grêk an artys. Dre lycklod y feu lyverjy uthyk brâs comendys wostallath gans Demetryùs a Falerùm, stâtyth dhyworth Athênas exîlys in Alexandrya. Dell hevel ny veu an lyverjy dalethys ma’s bys in rain Ptolomêùs Fyladelfùs, Farô Ejyp ha mab an kensa Ptolomêùs, mytern Ejyp ha jeneral Alexander Meur. Ev a veu mytern Ejyp orth dyweth an tressa cansvledhen dhyrag Crist. Yth esa an lyfryow in form a rolyow screfa gwrÿs a bapîrùs. Yn scon dre rêson a bolysy dywysyk an lyverjy ow cùntelles yth esa nùmber brâs a lyfryow ino. Nyns yw godhvedhys poran pes lyver a veu cùntellys saw yth yw brusys orth y gompas brâssa fatell esa inter dewgans mil ha peswar cans mil lyver i’n lyverjy. Pàn esa lyverjy Alexandrya ow floryshya i’n tressa hag i’n secùnd cansvledhen dhyrag Crist, lies scolor a bris a wrug studhya ino, rag ensampyl, Zenodotùs a Efesùs, a wrug standard’he text prydydhieth Hômer, Calymacùs neb a gomposas an epyk Argonautyca, Eratosthenês dhyworth Cyrênê neb a recknas yn kewar myns an norvÿs ha lies huny erel. Radn a’n lyverjy a veu leskys dre wall gans Jûlyùs Cêsar in dedhyow an gwerryans dynasek. Dyfygyans an lyverjy a fystenas i’n oos Roman. Yth o remnans an lyverjy gyllys warbydn cres tressa cansvledhen agan oos ny. Heb mar yth o pùb ol a’n lyverjy gyllys pàn wrug an Sarsyns conqwerrya Ejyp ha meur a’n Gristonyon a gresy an Sarsyns dhe vos dhe vlâmya. Res yw avowa bytegyns nag o an Moslems pobel heb gonesygeth. I’n contrary part an Sarsyns a fùndyas Dar-al-Hikmah ‘Chy an Skentoleth’ avell lyverjy poblek in Bagdad i’n êthves cansvledhen. Yma cyta Sarsyn aral gerys brâs rag y mamscrîvyow, hòn yw Tymbùktù in Maly in Afryca North. Tymbùktù a dhegemeras Islam orth dyweth an tredhegves cansvledhen. Wosa adro dhe gans bledhen an cyta a veu cresen Empîr Maly ha hy o pòr rych. Hedna a dednas scoloryon dhe’n cyta hag y feu cùntellys bys dhedhy ha screfys inhy lies mamscrif. Yth esa an mamscrîvyow-na ow tyghtya art, filosofy ha medhegieth, hag yth yns y screfys in tavosow genesyk Afryca North warbarth gans Arabek. Tymbùktù a dhalathas dyfygya pàn wrug sowdan Marocô conqwerrya an cyta in whêtegves cansvledhen ha sêsya scrîvyow ha scoloryon. Maly a veu radn a empîr colônyal Frynk, saw warlergh Maly dhe gafos anserhogneth i’n vledhen nawnjek ha tryugans, y feu growndys Fùndyans Ahmed Baba rag cùntelles, renkya ha whythra mar lies mamscrif avell possybyl. Y feu mona kefys dhyworth an Stâtys Udnys, Norgagh, Lùxembùrg hag Afryca Soth. Kyn feu lies a’n scrîvyow dystrôwys der an oosow ha gans terysy pò ‘extremists’ in agan dedhyow ny, meur anodhans re beu selwys. Na esyn ny ankevy ytho dew a’n lyverjiow brâssa i’n dedhyow coth, Alexandrya ha Tymbùktù, dhe vos kefys in Afryca.