(487) Tycho Brahe - lovinglivingcornish

Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen

Text an recordyans / Text of the recording

Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.

Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.

Tycho Brahe a veu genys i’n vledhen pymthek peswar deg whe in Knutstorp, in Scânya Danek. Ny veu va megys gans y das ha’y vabm adar gans y êwnter Jørgen Brahe ha’y wreg Inger Oxe, na’s teva flogh vÿth a’ga honen. Oll teylu Tycho o bryntynyon. Pàn o va dewdhek bloodh Tycho a dhalathas studhya in Ûnyversyta Côpenhâgen. Ena herwyth bolùnjeth y êwnter ev a studhyas laha, saw a les dhodho o maters erel, in aga mesk sterydhieth pò ‘astronomy.’ Kynth o va gelwys Tycho Brahe dell yw ûsys, y hanow in Danek yw Tyge Brahe [tsy: bra]. Pàn esa ev i’n ûnyversyta ev a welas an dyfyk howl a vis Est pymthek tryugans. An dyfyk dhe vos darleverys dhyrag dorn a wrug argraf brâs war Tycho, kynth o an ragleveryans udn jëdh cabm. Ev a gonvedhas fatell alsa wharvedhyansow i’n ebron bos darganys moy êwn a pe an ebron whythrys moy kewar. In pympthek seyth deg dew Tycho a verkyas steren nowyth o spladnha ès ken steren pò planet. Y feu hy gelwys nova. Drefen Tycho dhe vos den nôbyl yth esa ev ow cowethya gans an mytern, an Secùnd Frederyk, ha’n mytern a brovias mona dhodho dhe vyldya mirjy wàr enys gelwys Hven. I’n termyn-na yth esa Hven in Danmark saw hedhyw yth yw hy a radn a Swêden. An mirjy a veu henwys Ùraniborg in onour awen pò ‘muse’ an sterydhieth. Yth esa oll an jynys arnowyth i’n mirjy saw gweder aspia. Ny veu an gweder aspia desmygys bys an nessa cansvledhen. In gwir y feu Tycho Brahe an gwelha steryth dhyrag devedhyans an gweder aspia. Avell radn a dhevar Tycho dhe’n mytern avell pêmont rag y estât in Hven, res o dhodho gwythresa avell astrolojer rial—rag i’n dedhyow-na nyns o separâtys sterydhieth hag astrolojy. Orth dallath kenyver bledhen res o dhodho presentya almanac dhe’n gort, ow targana awedhyans an ster wàr bolytygieth ha wàr erbys an stât an vledhen-na. Orth genesygeth pùb pryns Tycho a wre parusy horoscôp dhodho. I’n vledhen pymthek seyth deg onen Tycho a godhas in kerensa gans Kirsten, myrgh menyster Lûtheran. Awos hy dhe vos comner ny ylly ev hy demedhy saw in maner ‘morganatek’. I’n vledhen pymthek naw deg seyth Tycho a veu constrînys gans an mytern nowyth, an Peswora Cristyon dhe forsâkya Denmark. Ev ha’y wreg êth dhe Prâg le may feu va arvedhys avell an steryth imperyal. I’n Prâg bytegyns Kirsten a veu degemerys avell y wreg in pùb sens. Drefen Tycho dhe vos Lûtheran crev, ev o certan an Beybel dhe leverel an gwiryoneth ow tùchya an norvÿs dhe vos heb gwaya. Rag hedna ny ylly Tycho degemeres tybyans Copernycùs fatell esa an bÿs ow trailya adro dhe’n howl. Herwyth Brahe yth esa an loor ha’n howl ow mos adro dhe’n bÿs ha’n planettys erel ow mos adro dhe’n howl. Pàn o Tycho studhyor yonk in Rostock, Jermany, ev ha studhyor aral a omladhas gans cledhydhyow ha Tycho a gollas pons y frigow. Wosa hedna ev a wre don fâls-dewfrik gwrÿs a arhans.