(494) Wilhelm Tell - lovinglivingcornish

Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen

Text an recordyans / Text of the recording

Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.

Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.

Wilhelm Tell yw gorour pò ‘hero’ in istory Pow Swyts. An whedhel derivys adro dhodho yw kepar dell sew: Tell o menedhor skentyl ha sethor gans an arblast pò ‘crossbow’. Ev o cytysan a geverang (‘canton’) Ûri in dallath an peswardhegves cansvledhen. Yth esa cytysans Ûri ow tevy sqwith a’n Austryans avell aga rewlysy. Pàn veu Albrecht Gessler appoyntys vogt pò governour a geverangow Schwyz hag Ûri, an bobel a veu serrys, rag Gessler a settyas post in bàn in plain an varhas ha gorra y hot warnodho. Res o dhe genyver onen gwil omach dhe’n post. Tell a sconyas dhe salujy dhe hot Gessler hag ev a veu dalhednys ha braggys gans mernans. Saw Gessler a leverys dhodho y fydna ev sparya bêwnans Tell, mar teffa ev ha setha aval dhywar pedn y vab bian gans y arblast. Tell a spêdyas dhe wil an dra, saw Gessler a welas fatell wrug Tell tedna dew volta in mes a’y woon hag ev a wovydnas praga. Tell a worthebys: mar teffa ev ha fyllel ha ladha y vab, ev a vynsa ladha Gessler gans an secùnd bolta. Dystowgh Tell a veu kelmys ha kemerys in scath dres an lydn dhe’n pryson wàr an tenewen aral. Pàn esens y ow colya dres an dowr, hager-awel a dherevys, ha drefen Tell dhe vos lewyth skentyl, ev a veu fries may halla va lewyas an scath. Tell a wrug indelha ha gedya an scath dhe lehen ven wàr an tenewen aral. Ev a labmas in mes a’n scath ha scappya. Gessler ha’y dus a’n sewyas saw Tell a drailyas ha ladha Gessler gans an secùnd bolta. Resystens Tell a wrug anowy rebellyans tus Ûri ha’n dhyw geverang erel, Schwyz hag Ùnterwalden, warbydn arlottes Austrya. An teyr heverang a wrug fria aga honen in mes a allos Austrya hag indelha dallath Kefrysyans Pow Swyts. Bythqweth warlergh hedna y fedha Tell consydrys dhe vos tas an Kefrysyans. In avarr i’n nawnjegves cansvledhen an prydyth ha dramatyth Jerman Friedrich Schiller a screfas gwary henwys Wilhelm Tell. Thêma an gwary yw an omlath inter turontieth ha franchys. Nebes wosa hedna an compôsyth Italyan Gioachino Rossini a relêssyas y wary ilow Guillaume Tell. Yth o an opera aswonys dâ warlergh hedna rag yth o ragilow an gwary ûsys dhe bresentya an dowlen pellwolek an Rênjer Udnyk (‘the Lone Ranger’). Y fedha Tell estêmys avell patron perfeth a wlascaror ha campyor rag anserhogneth. I’n gwetha prÿs nyns eus fùndacyon vÿth dhe henwhedhel Wilhelm Tell. Nans yw termyn hir apert yw dhe scoloryon nag eus dùstuny vÿth fatell vêwas den henwys Wilhelm Tell bythqweth—heb leverel a’n whedhel adro dhe’n aval wàr bedn y vab ha’n secùnd bolta tednys rag ladha Gessler. Gorour ow setha aval dhywar bedn flogh yw element in whedhlow dhyworth powyow dyvers. Rag ensampyl whedhel Adam Bell in Pow an Sowson ha whedhel Palnatoki in Denmark. Mar avarr avell an vledhen seytek whe deg y feu lyver dyllys in Pow Swyts y honen in Jerman hag in Frynkek. Yma tîtel an versyon Frynkek ow styrya ‘Wilhelm Tell: Henwhedhel dhyworth Denmark.’