© 2024 Nicholas Williams
Pùb gwir gwethys / All rights reserved
Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen
Text an recordyans / Text of the recording
Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.
Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.
Hildebrandslied pò Cân Hildebrand yw cân geslytherednek ‘alliterative’ ha gorouryl ‘heroic’in Uhel Jerman Coth. Nyns yw an text kefys ma’s in udn dornscrif—wàr dhyw folen wag in côdex cryjyk screfys in managhty Fùlda, Jermany, i’n bledhydnyow êth cans. Nyns yw hir an Hildebrandslied; in y form anperfeth present nyns eus ma’s eth lînen ha try ugans inhy. Yth yw Fùlda in Hesse hag y feu an managhty Benedyctîn fùndys ena gans Stùrm Sans i’n osow tewl. Y feu an Hildebrandslied screfys in Uhel-Jerman saw yma elementys Isel-Jerman inhy. Rag ensampyl an rag’hanow ‘me’ yw screfys ik (Isel-Jerman) traweythyow ha traweythyow ih (Uhel-Jerman). Udn styryans rag hedna yw fatell veu an gân gwrÿs in Bavâryan (Uhel-Jerman); saw scrîba an text a whelas dry an tavas inhy moy ogas dhe radnyêth an emprour Charlys Meur (Charlemagne) esa ow côwsel Isel-Jerman in y bencyta Achen in North a Jermany. Yth esa Charlys ow whelas i’n dedhyow-na cùntell warbarth bardhonogow Jerman Coth. Yth yw negys an gân radn a henwhedhel Theoderyk Ostrogoth. Avês dhe’n dhew jif-caracter Hildebrand ha’y vab Hadùbrand, yma campollys Dietrich, Deotrich (Theoderyk) hag Otacher (Odovâker). Theoderyk hag Odovaker istorek o eskerens hag y a wrug omlath warbydn y gela in Italy. Dre lycklod ytho y feu an gân gorrys warbarth in Italy neb termyn wosa mernans Theoderyk hag Odovâker —saw in tavas Jerman. Yma hedna ow styrya dre lyckod fatell o Langobard prydyth an text gwredhek. Ena an text a veu desedhys dhe radnyêth Bavârya hag i’n eur-na screfys in Fùlda. I’n prÿs-na an scrîba a assayas dhe wil an text moy convedhadow in cort Charlys Meur. Kilva an gân yw indelma. Hildebrand, gwerrour brâs a sorras Odovâker an mytern, ha res o dhodho diank dhyworth Italy dhe’n Ÿst. Ena ev a jùnyas lu Theoderyk. Hildebrand a asas wàr y lergh y wre’ty ha’y vab yonk. Lies bledhen warlergh hedna y vab o leundevys hag ev o gwerrour in army Odovâker. Yma tas ha mab ow metya dhyrag an dhew lu ha Hildebrand a wor fatell yw y vab y honen an campyor yonk dhyragtho. Nyns yw Hadùbrand parys dhe gresy bos y das whath ow pêwa, rag tus fur in y bow y honen a leverys dhodho fatell o marow y das. Yma an gân ow tewedha i’n tyller-na saw dre lycklod in lînednow kellys an gân yma Hildebrand oll a’y anvoth ow ladha y udn vab y honen. Tas ow ladha mab yw môtîf kebmyn in lies lien. Gwrer comparya Cûchùlainn ha Conla in Wordhen ha Sôhrab ha Rùstùm in Persya. Yma an Hildebrandslied ow tallath indelma:
Ik gihorta dat seggen,
dat sih urhettun ænon muotin,
Hiltibrant enti Hadubrant untar heriun tuem.
sunufatarungo iro saro rihtun.
garutun se iro gudhamun, gurtun sih iro suert ana,
helidos, ubar hringa, do sie to dero hiltiu ritun.
Hèn yw dhe styrya:
Y clôwys vy an whedhel,
y whrug metya in omlath udnyk
Hildebrand ha Hadùbrand intra dew army.
Mab ha tas warbarth a barusas aga haspows,
y a restras aga dyllas batel ha strotha aga cledhydhyow,
gorwer, dres aga hôta mail kyns ès marhogeth dhe’n omlath-ma.