(499) 'War' in Kernowek - lovinglivingcornish

Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen

Text an recordyans / Text of the recording

Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.

Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.

Yth esa Nance ow predery bresel dhe vos an ger ewn Kernowek rag ‘war.’ An re-ma yw an examplys a bresel dell yw an ger ûsys i’n textow Kernowek: Ternos y sordyas bresel gans an Êdhewon gocky; lavarow tynn hag uhel fest yn foll y a gêwsy (Passyon agan Arlùth); Bresel crev a veu sordys: an grows pyw ylly dh’y don (Passyon agan Arlùth); Aron, wheg, pÿth an cùssul a reth dhymm orth an vresel a son a’n debel-bobel? (Origo Mundi); rag ev a gergh dhyworthyn kemmys na wordhyo Jovyn hag a wra dhyn drog-vresel (Passio Christi); A consler cam, pÿth yw cùssul orth an vresel? (Bêwnans Ke); Nynj eus myghtern in neb gwlas na wodhvian, re’n ow thas! dystowgh lehe y vresel (Bêwnans Ke). Apert yw dhyworth an examplys-na nag usy an ger bresel ow mênya ‘war’. In contrary part yth hevel fatell usy bresel ow styrya ‘argùment, dyspûtyans, enebyans, opposition’ kyns ès ‘war’ y honen. Nyns yw cler dhybm prag y whrug Nance determya fatell o bresel an ger ewn dhe rendra ‘war’ i’n tavas dasvêwys. Dre lycklod y feu va perswâdys der an ger Bretonek, rag yma brezel in Bretonek ow sygnyfia ‘guerre, war’. Mar ny yllyn ny gwil devnyth a bresel rag ‘war’, pandra wren ny ûsya rag mênya ‘war, warfare’? Yma an ger gwerrya ‘to wage war’ kefys in Bêwnans Meryasek: An turont yw ùngrassys— menowgh y car ewhias ha gwerrya pòr dhiogel. Yma an keth gwredhen gwelys i’n ger gwerrour, gwerryor ‘warrior’: Me, Excerces, yw gwerrour fers ha mytern in Itùry (Bêwnans Ke); Me, Pendrasys, yw den dessîn, gwerryor fers tynn (Bêwnans Ke); Me, Mycypsa, yw gwerryour dâ ha mytern in Babylon (Bêwnans Ke); Ow gwerrours dâ ha wordhy, prederowgh a’gas henath (Bêwnans Ke). Dre rêson bos an wredhen gwerr- dhyn, me a wrug an ger nowyth gwerryans ‘war’, hag yma va ûsys genef in tîtel ow thrailyans a The War of the Worlds, hèn yw Gwerryans an Plantettys. Heb mar yma geryow in Kernowek rag ‘battle’. Onen anodhans yw an hanow benow cas, an gas, rag exampyl: tus ven gweskys in arvow kepar ha dell êns dhe’n gas (Passyon agan Arlùth); ev yw galosek in cas ha myghtern a lowena (Resurrexio Domini). Saw yth yw cas re haval dhe cas ‘hatred’ hag yth yw gas an keth ger avell ‘leave, leaves’. Rag hedna gwell yw genef vy batal, ger yw moy kebmyn: neb a ladh flogh in batal sensys y fëdh den cruel (Bêwnans Meryasek); Ow spows jentyl, Gwynuver, mos dhe’n vatal me a vynn (Bêwnans Ke); Me â ganso, Myghtern Dâss, hag in batal hag in cas me a’n socor in pùb plâss (Bêwnans Ke); Rag henna yma dre rêson, batalyow brâs dhyworthyn ny reqwîrys (Tregear). Hag yma an verb batalyas ‘to do battle, to fight’ destys kefrÿs: In hanow Crist dhyn yma whans orth escar Crist batalyas (Bêwnans Meryasek). Rag hedna yth esoma ow comendya lavarow kepar ha’n re-ma: Batal Waterloo a wrug gorfenna Gwerryansow Napôleon hag Orth Stalyngrad a wharva an vatal moyha fers in Secùnd Gwerryans an Bÿs.