© 2017 Nicholas Williams
Pùb gwir gwethys / All rights reserved
Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen
Text an recordyans / Text of the recording
Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.
Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.
In y erlyver Sowsnek-Kernowek yma Nance ow profya try hanow rag ‘England’: Bro Sows, Pow Sows ha Pow an Sowson. Bro Sows yw growndys wàr an hanow Bretonek Bro Saoz rag nyns ywa kefys in tyller vëth i’n textow Kernowek aga honen. In gwir yma an ger bro ‘land, country’ pòr draweythys in Kernowek. Mar bell dell worama nyns ywa kefys ma’s unweyth i’n tavas, hèn yw i’n text Passyon agan Arlùth. An ger ûsys rag ‘land, country’ yw pow ha hèn yw kebmyn i’n textow. Kynth yw pow kefys yn fenowgh, nyns yw an hanow Pow Sows kefys in tyller vëth. An udn hanow a’n henwyn profys gans Nance rag ‘England’ neb yw kefys in Kernowek hengovek yw Pow an Sowson. Hèn yw campollys unweyth gans Edward Lhuyd in y lyver Archæologia Britannica hag unweyth in y erlyver dornscrefys. Rag Pow an Sowson yma an Gembrion owth ûsya an hanow Lloegr. In termyn an Kembrek Coth ny wre an hanow-na referrya ma’s dhe’n radn a Vreten dhe’n soth ha dhe’n ÿst* a lînen dhyworth hayl Dowr Hùmbyr bys in Mor Havren pò ‘the Severn Estuary’. Lebmyn yma Lloegr ow referrya dhe Bow an Sowson yn tien. Nyns yw godhvedhys pandr’yw devedhyans an hanow. Yma certan re worth y gelmy gans an ger laoch ‘soudor’ in Godhalek hag ytho y a grës fatell usy Lloegr ow styrya ‘cùntellyans a werroryon’. Yma re erel ow cresy an hanow dhe styrya ‘pow wàr an amal, pow wàr an oryon’. Tra aral a les yw hebma: yma an Geltyon ow referrya dhe bobel Pow an Sowson avell Saxons, hèn yw Sowson in Kernowek, Saeson in Kembrek ha Sasunnaich in Scot-Godhalek. Yma an Sowson aga honen bytegyns ow referrya dh’aga fow avell Englalond, England ‘Pow an Anglas’ ha dh’aga thavas avell Ænglisc, English ‘yêth an Anglas’. In Kernowek dell usy ow wharvos an hanow moyha kebmyn rag Pow an Sowson yw Inglond: yma Jowan Tregear ow screfa: lemmyn dhe drailya dh’agan pow ny a Inglond, hemma a yll bos lel côwsys, a oll an gwlasow in Cristoneth nyns eus onen a’n jeves mar veur caus dhe favera an sê ha’n stall a Rom dell jeves Inglond. Ha pelha ev a scrif: ‘ha whegh cans bledhen wosa Crist an Saxons a veu spredys dres oll an wlas ha yth êns infydels, ha y feu danvenys omma dhe Inglond an moyha nôtabyl tus deskys rag progeth, ha’n re-na a wrug convertya lies mil a vilyow dhe’n fëdh.’ Scant ny wra an hanow Inglond plêsya meur a Gernowegoryon. An gùssul welha ytho yw ûsya hanow Lhuyd: Pow an Sowson.
*Me a lever dhe’n ÿst a lînen dhyworth hayl Dowr Hùmbyr bys in Mor Havren. Hedna a dalvia bos dhe’n west a lînen dhyworth hayl Dowr Hùmbyr bys in Mor Havren.