© 2024 Nicholas Williams

Pùb gwir gwethys / All rights reserved

Clyckya obma ha goslowes / Click here to listen


Text an recordyans / Text of the recording

Egery in dyw several fenester rag gweles an text ha goslowes i’n kettermyn.

Open in two separate windows to see the text and listen at the same time.

In mesk an Geltyon goth yth o men sacrys radn essensek a stallacyon mytern nowyth. In Wordhen rag ensampyl yma men hir po ‘standing stone’ dhe weles wàr Vre Tara in conteth Meath, tyller may fedha installys uhel-vyterneth Wordhen. I’n dedhyow coth yth esa an men-na a’y wroweth wàr an dor hag y hylly an mytern nowyth sevel pò esedha warnodho. Y fedha leverys fatell wre an men y honen cria yn mes, mars o an mytern devedhek an mytern lafyl. An men o gelwys Lia Fáil ha herwyth an tradycyon, y feu Lia Fáil drës dhe Wordhen dhyworth enys pelha dhe’n North gans Tuatha Dé Danann, tregoryon Wordhen dhyrag an Wydhyly. In gwiryoneth Tuatha Dé Danann o duwow an Geltyon. Yth yw an hanow Lia Fáil trailys yn fenowgh avell ‘Men an Destnans’, saw nyns eus dùstuny sur an trailyans-na dhe vos compes. Moy lyckly ywa fatell yw an hanow dhe vos ùnderstondys avell men an clos rial pò ‘stone of the royal enclosure’. In Scotlond yth o gwethys in Abbaty Scûn ogas dhe Perth block hirbedrak a ven tewas. Y fedha an men-na ûsys in cùrunyans myterneth Scotlond bys i’n tredhegves cansvledhen. An mytern dhe installya a wre esedha orth an men. I’n vledhen dewdhek naw deg whe y feu an men sêsys gans soudoryan an Kensa Edward, mytern an Sowson ha kemerys dhe Loundres. Gorrys veu i’n Chair an Cùrunyans in Abbaty Westminster. Ena y fedha devnyth gwrës anodho dres pymp cans bledhen rag cùrunyans myterneth Pow an Sowson ha warlergh Act an Udnyans rag cùrunyans monarkys Breten Veur. In mis Methevyn nawnjek peswardhek nebes sùffrajettys a dardhas tanbellen ryb chair an cùrunyans ha hedna a dorras an men inter dyw radn. Dëdh Nadelyk nawnjek hanter-cans peswar studhyor dhyworth Ûnyversyta Glasgow a dheuth dhe Loundres hag a ladras an men in mes a’n Abbaty. Pàn esens y worth y ladra y a asas dhe’n men codha wàr an leur ha hedna a dorras an men inter dyw radn arta, onen brâs ha bian y ben. In mis Ebrel an creslu a recêvas messach fatell esa an men in dadn an Alter Uhel in Abbaty Arbroath. Arbroath yw henwys brâs rag Derivadow Arbroath pò ‘the Declaration of Arbroath.’ Hèn o lyther sînys gans barons Scotlond ha danvenys dhe’n Pab, avell aga gorthyp dh’y emskemunyans a’ga mytern an Kensa Robert; rag ev dhe sconya gwil cres gans mytern an Sowson in Gwerryans Anserhogneth Scotlond. In aga lyther an barons a wrug afia Scotlond dhe vos pow sovran hag y a nahas gwir mytern an Sowson dh’y gonqwerrya. Tyler ewn ytho o Arbroath rag an men. I’n vledhen nawnjek naw deg whe y feu an men degys wàr dhelergh dhe Scotlond dhe vos gwethys in Castel Din Eydhyn. Declarys veu gans Governans Scotlond in dyw vil ugans y fedha an men gwethys i’n dedhyow esa ow tos in dysqwedhyans specyal in Perth. I’n vledhen dyw vil ha try warn ugans y feu declarys fatell vydna an men dewheles rag tro dhe Abbaty Westminster rag cùrunyans an Tressa Charlys. Wosa an solempnyta an men a dhewhelys dhe Scotlond.